Architektura informacji a projektowanie UX

Termin user experience (doświadczenie użytkownika, UX, UE) jest stosowane w branży informatycznej już od lat 70. XX wieku. To wtedy zaczęto go używać do określenia całości wrażeń towarzyszących interakcji użytkownika z komputerem. Z kolei architektura informacji jest zbiorem zasad i praktyk mających na celu maksymalizowanie użyteczności i dostępności informacji. Te dwie dyscypliny zazębiają się – architektura informacji jest niezbędna do zbudowania dobrego UX.

Architektura informacji, jako w pełni świadomie stosowana i wyrażona praktyka, ma swoje początki również w latach 70. poprzedniego wieku. Za twórcę tego terminu uważa się amerykańskiego architekta i projektanta graficznego, Richarda Suala Wurmana. Używał on tego określenia w odniesieniu do umiejętności budowania przystępnych komunikatów informacyjnych. Wraz z rozwojem internetu, architektura informacji zaczęła być niemal jednoznacznie kojarzona z budową stron www.

Początki user experience z kolei wiążą się ściśle z komputerami. Wraz z pojawieniem się pierwszych takich maszyn i uświadomieniem sobie, że są one zbyt mało przystępne, aby stały się narzędziem używanym przez niewyszkolone osoby, narodziła się potrzeba dostosowania budowy i funkcjonowania maszyn do ludzkich potrzeb i możliwości. Słowa klucze, którymi operuje się w UX to ergonomiczność i użyteczność.

Użycie zasada architektury informacji w ramach UX

Biorąc pod uwagę to, że celem architektury informacji jest sprawienie, aby dane były zorganizowane w sposób przejrzysty i przystępny, nie trudno wywnioskować, iż jest ona konieczną składową budowania dobrego UX.

W ramach architektury informacji rozróżnia się 4 główne systemy (aspekty organizowania informacji):

1. Organizacja – metody porządkowania danych i struktur informacyjnych.
2. Nazewnictwo – spójny i zrozumiały system nazywania porcji danych.
3. Nawigacja – system sprawnego poruszania się po zbiorze danych (np. po stronie internetowej).
4. Wyszukiwanie – otwarty tryb nawigacji, polegający na przeszukiwaniu zbioru danych pod kątem konkretnych zapytań.

Obecnie sieć WWW jest już tak rozrośnięta, że problemem przestało być to, czy dana informacja została w niej umieszczona, ale jak uzyskać do niej dostęp. Na polu komercyjnym przekłada się to na wyniki sprzedażowe. Użytkownicy są codziennie bombardowani nadmiarem komunikatów. Psychika reaguje na to mechanizmami obronnymi, m.in. nazywanymi rożnymi rodzajami “ślepoty” (np. powszechnie znana “ślepota banerowa”).

W takiej sytuacji architektura informacji zyskuje na znaczeniu. Jej zadaniem jest takie zorganizowanie informacji, aby były one jak najłatwiej dostępne. W praktyce oznacza to stworzenie struktur danych na tyle przejrzystych i logicznych, że użytkownik szybko je zrozumie i nauczy się z nich korzystać (wyszukiwać w nich potrzebne mu dane). Minimalizowanie wysiłku użytkownika niezbędnego dla efektywnego korzystania ze strony lub aplikacji jest kluczowe w sytuacji, gdy użytkownik jest “bombardowany” nadmiarem komunikatów i danych – jego uwaga staje się czynnikiem bardzo deficytowym.

Z tego względu architektura informacji jest nieodzowną składową UX. W projektowaniu korzystnego doświadczenia użytkownika łatwość dostępu do danych to rzecz fundamentalna i można przyjąć, iż właśnie od tego powinno się rozpoczynać działania z zakresu user experience.