Prawo cytatu a plagiat w artykule internetowym

Codziennie w internecie pojawiają się miliardy stron nowych treści. Aktualnie może pisać każdy – post w mediach społecznościowych, artykuł na bloga, komentarz do tekstu, eksperckie opracowanie czy treści promocyjne w ramach content marketingu. Trudno wymyślić coś odkrywczego, czego nikt jeszcze nie napisał. Dlatego często bazujemy na treściach, które już powstały. Jak legalnie cytować innych autorów, aby uniknąć plagiatu?

Wartościowe treści innych wzbogacają nasze artykuły. Jeśli przytoczymy wypowiedź uznanego eksperta w danej dziedzinie, to nasz tekst od razu zyskuje na wartości. Widać, że został dobrze zaplanowany i sięgamy do opinii mądrzejszych od nas. Czasami też cytat staje się punktem wyjścia do prezentacji naszych własnych przekonań. Zdarza się, że są one sprzeczne, a wypowiedź kogoś innego stwarza przestrzeń do polemiki.

Plagiat a prawo cytatu

Plagiat to element prawa autorskiego, który oznacza kopiowanie całości lub części całego utworu i przypisanie sobie jego stworzenia. Może być to artykuł (także internetowy), ale i obraz, grafika, zdjęcie, piosenka, wiersz, gra komputerowa czy praca naukowa.

Plagiat to inaczej kradzież intelektualna, która zgodnie z Ustawą z dn. 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, polega karze grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności do trzech lat.

Mamy dwa rodzaje plagiatu. Jawny występuje wtedy, gdy podpisujemy część lub całość czyjegoś utworu własnym nazwiskiem i nie podajemy kto oryginalnie go stworzył. Natomiast z ukrytym mamy do czynienia wtedy, gdy wplatamy cudze fragmenty do własnej wypowiedzi albo oddajemy ten sam sens, używając innych słów.

Cytat jest to prawo do przytaczania fragmentów dzieła, należącego do innej osoby, we własnych treściach. Czym zatem różni się od plagiatu? Obszerne treści można cytować tylko we fragmentach, natomiast drobne utwory (np. krótkie wiersze) można w całości. Różnica jest tylko taka, że w naszej treści fragment, który jest cytatem jest wyraźnie wyodrębniony (np. kursywą) i opatrzony tytułem publikacji i nazwiskiem oryginalnego autora.

Jak cytować, ale nie kopiować treści w internecie?

Cytat jest dobrze odbierany zarówno przez użytkowników, jak i Google, który promuje witryny, legalnie cytujące inne źródła. Ważne jest, aby nie kopiować ani nie parafrazować całej treści konkretnych publikacji w internecie, ale wybierać szczególnie istotne fragmenty, gdy chcemy: coś wyjaśnić, z czymś polemizować, coś przeanalizować albo uczyć na przykładzie.

Warto również przytaczać wypowiedzi osoby, które są ekspertami w dziedzinach, które opisujemy. Jeżeli artykuł traktuje o finansach, to warto przytoczyć wypowiedzi ekonomistów czy bankowych analityków. Jeśli opisujemy najczęstsze błędy językowe, to warto zacytować ekspertów z Poradni Językowej PWN.

Ważne jest, aby za każdym razem wyraźnie zaznaczyć, gdzie zaczyna się i kończy cytowany fragment oraz kto dokładnie jest jego autorem. Jeśli mamy taką możliwość, to najlepiej również wskazać tytuł publikacji albo miejsce (np. konferencja prasowa czy audycja radiowa), gdzie cytowane słowa zostały wypowiedziane.

Lepiej nie nadużywać cytatów, ale wykorzystywać je jako tło do przestawienia naszych autorskich treści.